Natuur

Op het fort en in de directe omgeving is een bijzondere natuur aanwezig. Na de Tweede Wereldoorlog werd weinig onderhoud gepleegd aan het fort. Daardoor heeft een bijzondere zeer waardevolle ecologie kunnen ontstaan. Naast de cultuurhistorische waarden van het fort moeten ook deze waarden behouden blijven.

Flora

De beplanting die het meest herinnert aan de militaire periode is de meidoorn. Een voordeel van deze plant is dat de taaie wortels de oever van het fort en de 'aarden wallen' van het fort gemakkelijk bij elkaar hielden.Voor de vijand was het een natuurlijke vorm van prikkeldraad. Deze natuurlijke barrière en versteviging werd geplant op het talud van de omwalling van het fort.

De meidoornhaag is in de loop der jaren  uitgelopen en vormt een karakteristiek en uniek stukje natuur in de gemeente Utrecht als rustgebied voor vogels en andere dieren. De populieren op het fort en in de omgeving vormen tevens een restant van militaire beplanting (jaren 50) en vormen een onderdeel van de ecologie van het fort. In de jaren daarvoor werden ook diverse bomen aangeplant. Een rij van 14 bomen stond aan de zuidzijde binnen het talud. Aan de noordzijde stond een groep van elf bomen. Welke bomen dit waren is niet met zekerheid te zeggen maar iepen, populieren en wilgen werden in die tijd gezien als de meest geschikte boomsoorten. De bomengroep aan de noordzijde heeft plaats gemaakt voor eiken en essen die een onderdeel van de huidige natuur vormen.

Fauna

Naast de bosuil brengt een groot aantal weide en parkvogels (afhankelijk van het jaargetijde) een bezoek aan het fort. Een groot aantal watervogels heeft eveneens een plekje gevonden op het fort. De meest opvallende vogels zijn de ijsvogel, de roerdomp en de aalscholver. Een echte natuurkenner zal zich verbazen dat deze vogels in een stedelijk gebied kunnen voorkomen!

Het fort is ook rijk aan zoogdieren, vlinders en insecten. De vleermuissoorten grootoor, franjestaart, en watervleermuis foerageren 's zomers op het fort en overwinteren 's winter in de kelder van het wachthuis. Ook vlindersoorten zoals de dagpauwoog en diverse insecten overwinteren in de kelder bij hun rivalen.

Ontwikkeling

Het fort is een van de zeldzame plekken waar de natuur nog aanwezig is in de stad Utrecht en kan daarom als een beschermhaven voor ecologische waarden worden beschouwd.

Ontwikkeling en restauratie met behoud van natuurwaarde is nodig om de ecologische verbindingszones in Utrecht als systeem te kunnen behouden. Vooral de fortgracht verdient de hoognodige aandacht. De gracht moet worden uitgebaggerd zodat evenwicht kan worden hersteld in het sterk verwaarloosde en vervuilde aquatische ecosysteem.

Ook de beplanting van het fort moet regelmatig worden onderhouden en op een zorgvuldige wijze worden gesnoeid zodat de grote diversiteit aan plant en diersoorten behouden kan blijven of worden verbeterd. 

Dit is dus wel erg kort.

Bron: Stichting Fort aan de Klop